Mutfaklarımızda sıklıkla yer verdiğimiz, yemeklerimizi tatlandırması için kullandığımız susam yağını bilmeyen yoktur. Tüm bu mutfakta kullanımının yanında susam yağının bilmediğimiz başka özellikleri de vardır. Bu yüzden susam yağı mutlaka diyetimize eklenmesi gereken son derece lezzetli ve sağlıklı bir yağ türüdür.
Susam yağı (SO), anti-enflamatuar ve antioksidan özelliklere sahip olduğu bilinen bir takviyedir. Bu özellikler de onu, aterosklerozu, kardiyovasküler hastalıkların riskini azaltmada, eklemlere, cilde ve çok daha fazlasına sağladığı faydalarla insan sağlığına etkili kılar. Susam yağı, adından da anlaşıldığı gibi susam bitkisinden elde edilmektedir ve susam yağı, özellikle Hindistan ve Güney Asya ülkelerinde üretilmektedir.
Susam tohumu yağı, yüksek düzeyde doymamış yağ asitleri ve hatta rafine edilmemiş aromalı formunda az miktarda serbest yağ asidi içermesine rağmen, diğer diyet bitkisel yağlardan belirgin şekilde daha fazla stabilite gösterir. Susam tohumu yağının otoksidasyona karşı iyi stabilitesi, sadece kendi doğal lignanlarına ve tokoferollerine değil, aynı zamanda susam tohumları kavrulurken oluşan kahverengileşme reaksiyonu ürünlerine de atfedilmiştir. Ayrıca, bu bileşenler arasında güçlü bir sinerjik etki vardır. Susam tohumu yağındaki lignanlar iki türe ayrılabilir, yani doğal lignanlar (sesamin, sesamolin) ve esas olarak yağ üretim sürecinde oluşan lignanlar (sesamol, sesamolinol, vb.). Susam tohumu yağında en bol bulunan tokoferol γ ‐ tokoferoldür.
Siyah susam tohumları, beyaz susam tohumlarından önemli ölçüde daha pahalıdır çünkü siyah susam tohumlarının insan sağlığına beyaz susam tohumlarından daha faydalı olduğu düşünülmektedir. Susam yağının bilinen sağlık faydaları arasında ise aşağıdakileri sayabiliriz;
Susam yağı kalp dostudur
Özellikle omega-6 yağ asitleri bakımından oldukça zengin olan susam yağı %82 doymamış yağ asidi içermektedir. Omega-6 yağ asitleri ise kalp hastalığının önlenmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Yapılan bir araştırmada susam yağı tüketenlerin, zeytinyağı tüketenlere kıyasla LDL (kötü kolestrol) ve trigliseritlerinde daha fazla azalma olduğu görülmüştür.
Susam yağı antioksidan zenginidir.
Susam yağı, sesamol ve sesaminol içerir. Bu maddeler ise sağlığımız üzerinde çok güçlü etkilere sahip olan antioksidanlardır. Bildiğiniz gibi antioksidanlar, vücudumuzda bulunan serbest radikallerin neden olduğu hücre hasarı ile savaşır ve bu hasarların azaltılmasında yardımcı olurlar.
Kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı olur.
Susam yağı, özellikle diyabetli insanlar için son derece önem teşkil etmektedir. Susam yağı, vücudun sağlıklı kan şekeri düzenlemesini destekleyebilmektedir. Son yıllarda yapılan araştırmalar sonucu Tip 2 diyabetli 46 yetişkin, 90 gün boyunca susam yağı bile desteklenmiştir. Deney sonucunda ise deneklerin, açlık kan şekeri ve hemoglobin A1c’yi (HbA1c) önemli ölçüde azalttığı tespit edilmiştir.
Anti-inflamatuar özelliklere sahiptir. Özellikle Uzak Doğu Tayvan geleneksel tıbbında; anti-inflamatuar özelliklere sahip olan susam yağı, eklem iltihabı, diş ağrısı ve sıyrıkların tedavisi amacı ile kullanılmaktadır.
Yara ve yanıkların iyileşmesine katkı sağlar. Yara ve yanıkların iyileştirilmesinde susam yağı, ihtiyaç duyulan doğal bir üründür ve susam yağı her ne kadar sağlık yararları için tüketilebiliyor olsa da topikal olarak da yaralar ve yanıklara uygulanabilmektedir. Bilim insanlarının yapmış olduğu çalışmalarda ise susam yağı, aynı ozon tedavisi gibi topikal olarak kullanıldığında yanık ve yaraların iyileşme süresinin kısaldığı tespit edilmiştir. Susam yağının yara ve yanık izlerini iyileştirmesindeki en büyük neden ise sahip olduğu antioksidan ve anti-inflamatuar özellikleri sayesindedir.
UV ışınlarına karşı koruma sağlar. Bilim insanlarının yapmış olduğu bazı araştırmalar, susam yağının cilde zarar veren UV ışınlarına karşı cildi koruduğunu göstermiştir.
Yara ve yanıkların iyileşmesinde olduğu gibi UV ışınlarına karşı da vücudu korumasının nedenleri arasında yüksek ölçüde antioksidan içeriği sayesindedir. Susam yağının sahip olduğu faydalar araştırılmaya devam etse de susam yağı, UV ışınlarının %30’una dayanma kabiliyetine sahip olduğunu göstermiştir. Hindistan cevizi, fıstık ve zeytinyağı gibi diğer doğal yağları göz önüne aldığımızda bu yağlar vücudu yalnızca %20’ye varan oranda koruduğunu göstermektedir.
Artrit tedavisinde yardımcı olur. Osteoartrit, eklem ağrısının en yaygın nedenlerinden biridir ve dünyadaki nüfusun %15’ini etkileyebilmektedir. Yapılan bazı deneyler ve çalışmalar susam yağının artrit tedavisinde ve artritin rahatlatılmasında fayda sağladığını göstermiştir.
Saçlara faydalıdır. Susam yağında bulunan bileşikler saçların parlaklığını ve gücünü artırabilmektedir. Bunun nedeni ise susam yağında bulunan sesamin ve E vitaminidir.
Uyku kalitesine faydalıdır. Gece yatmadan önce alına damlatılan susam yağının uyku kalitesini iyileştirdiği görülmüştür.
