Diyabet hastalığı, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de görülme sıklığı giderek artan, organ kayıplarına neden olan ve kişinin yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilemekte olan bir hastalık türüdür. Diyabet hastalığında kişinin yaşam kalitesinin artırılması adına en etkili ve en önemli yöntemlerden birisi de doğru beslenmeden geçmektedir. Diyabet hastası bir kişinin yeterli ve dengeli beslenmesi ile doğru orantılı olarak yapacağı fiziksel aktiviteler diyabet komplikasyonlarının oluşmasında ve önlenmesinde önemli rol oynamaktadır.
Diyabetli bireylerin yaşamlarını sağlıklı bir şekilde devam ettirmesi için öncelikle kişinin, şeker hastalığını öğrenmesi ve ardından onu kontrol altında tutması için önemli olan 4 temel faktör bulunmaktadır. Bunlar;
- Beslenme,
- Fiziksel aktivite (egzersiz),
- Tıbbi tedavi,
- Eğitim.
Diyabet Hastalığında Beslenmenin Önemi
Temelde insanlar diyabetli olsun ya da olmasın, sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek adına bazı gıdalardan uzak durması gerekir. Önemli olan vücudumuzun ihtiyacı olan besinlerin farklı gıdalardan karşılanmasıdır. Bu aşamada birey, diyabet hastası olduğunu öğrenene kadar her canı istediğinde yemek yediğinden dolayı hastalığının ilk evrelerinde beslenme alışkanlıklarını değiştirene kadar zorluk çeker. Diyabet hastalığınızı öğrendikten sonra ise uymanız gereken bazı kurallar vardır. Bunlar;
- Kan şekerinizin hızlı şekilde yükselmesine neden olan şekerli yiyecek ve içecekler tüketmeyi azaltmak,
- Kilo almanıza neden olan yağlı yiyecekleri azaltmak,
- Günde maksimum 2 veya 3 öğün beslenmek
- Alkolden uzak durmak,
- Diyetisyen kontrolüne gitmeden önce 5 gün boyunca yediğiniz ve içtiğiniz her şeyin notunu almak. Bu sayede diyetisyeniniz beslenme alışkanlıklarınız hakkında fikir sahibi olacaktır ve size daha uygun bir beslenme planı oluşturacaktır.
Tüm bu faktörlerin haricinde, diyabetli bireylerin gün içerisinde yemesi gereken öğün sayısı diyabetin tipine, aldığı tıbbi tedaviye ve o anki mevcut kan şekeri ölçümüne göre değişiklik gösterebilir.
Diyabet Hastalığında Beslenme Öncesi Yapılan Yanlışlar
Diyabetli bireyler 2 yanlışı sıklıkla yapmaktadırlar. Diyabetli bireyler insülin enjeksiyonunu yaptıktan yarım saat sonra yemek yemelidir ancak genellikle insülin enjeksiyonunu uyguladıktan hemen sonra veya 5-10 dakika sonra yemek yemeğe başlarlar. Yapılan bu hata da öğün sırasında ya da öğünden hemen sonra kan şekerlerinin yükselmesine neden olmaktadır. Yapılan bir diğer hata ise acıkmadığını düşündüğünden dolayı tüketmesi gereken ara öğünü atlaması ya da miktarını azaltmasıdır. Yapılan bu hata da yine diyabetli bireyin kan şekerinin düşmesine neden olmaktadır.
Diyabet Hastalarının Tüketmesi Gereken Yiyecekler
Diyabeti olan birçok hasta, kendi sağlıklı beslenme planını uygulamak adına ailesi ile yemek yerine kendi beslenme zamanında ve diyet programına göre yemek yiyor. Ancak unutulmamalıdır ki diyabet, kişilerin temel besin öğelerine olan gereksinimlerini etkilememektedir. Diyabette beslenme planı ile; diyabetli bireylerin, özelliklere göre değişen besin ve enerji öğesi ihtiyacının yeterli ve dengeli beslenmeyi sağlayacak şekilde farklı türdeki yiyeceklerden karşılanması sağlanır.
Her ne kadar daha çok diyabeti olan kişiler bu duruma dikkat ediyor olsalar dahi diyabeti olmayan herkesin aslında rafine şeker tüketimini kısıtlaması, doymuş yağ ve kolesterol bakımından zengin olan et, süt, yoğurt, peynir, yumurta gibi yiyecekleri belirli miktarlarda tüketmesi gerekir. Diyabetli bireylerin mutlaka sağlıklı beslenmesi adına aşağıdaki besin öğelerini içeren yiyecekleri, yeterli miktarlarda ve öğün içinde dengeli bir şekilde tüketmesi gerekmektedir. Bunlar;
- Karbonhidrat: glutensiz gıdalar, patates, kuru baklagiller, sebze ve meyveler.
- Protein: Et, süt, yumurta, peynir, yoğurt.
- Yağ: Yağlı et, yağlı peynir, yağlı süt gibi yağ içeren yiyecekler.
- Posa: Tam taneli tahıllar, sebze ve meyveler.
