Günümüzden yaklaşık 80 bin yıl öncesine gidecek olursak insanlar şekeri yalnızca meyvelerin olgunlaştığı dönemde doğal yollardan tüketebiliyorlardı. Günümüzde ise bu durum maalesef oldukça farklı ve tüketim oranı oldukça fazla. Bir diyetisyen olarak tabii ki en çok dikkat ettiğim konulardan birisi de ‘şeker tüketimi’ ve ‘şeker tüketiminin zararları’ olmakta.
2020 yılı itibarı ile şeker tüketimi en büyük sağlık sorunları arasında yerini almış durumda. Bu yüzden de bazı ülkelerde şekerli yiyecek ve içeceklere fazladan vergi konulmasına karar verildi. Sokaklarda, hastanelerde, havalimanlarında ya da okullarda yer alan otomatlardan şekerli ürünler kaldırıldı. Tüm bunlar her ne kadar yerinde tedbirler olsa da yetmemekte. Ülkelerin almış olduğu bu olumlu yaptırımlara karşı bizler, bir birey olarak daha fazla dikkat etmeliyiz çünkü fazla şeker kullanımı bildiğiniz üzere Tip 2 diyabet hastalığı, kalp hastalıkları ve kanser riskine davetiye çıkarmaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü raporlarına göre şekerin, günlük kalori ihtiyacımızın %10’undan fazlasını oluşturmaması gerekmektedir ancak ülkemizde özellikle şeker, un, ceviz, fıstık, kaymak gibi farklı besinlerden kalorisi oldukça yüksek tatlılar yapılmaktadır. Her ne kadar yemekten zevk alınsalar da bu yanlış tüketim alışkanlığı yüzünden her yıl binlerce kişi çeşitli hastalıklara yakalanmaktadır. Obezite de bunlardan birisidir. Obeziteye yakalanan bir kişi ise bununla birlikte farklı hastalıklara da yakalanma riskini artırmaktadır. Bu yüzden tüketilen şekerin, zehir etkisi yaratmaması adına dengeli kullanılması ve tüketilmesi önemlidir.
Markette Satılan İşlenmiş Ürünlere Dikkat!
Marketten alışveriş yaparken dikkat etmeniz gereken birimlerden birisi de alacağınız ürünün 100 gramında 15 gram şeker veya daha fazlası varsa eğer o üründen uzak durmanız gerekmektedir. Bu yüksek şeker değerleri taşıdığı anlamına gelmektedir. 100 gramında 5 gram şeker bulunuyorsa tüketime uygun olarak sınıflandırılabilir. Keza şeker ve gramlar konusuna ufak bir örnek vermem gerekirse, hayal etmenizi şu şekilde kolaylaştırabilirim. 50 gram şeker tam 13 tatlı kaşığı toz şekere, 2 kutu kolaya eş değer gelmektedir.
Bu yüzden her zaman, beslenmenin her yönünden olduğu gibi en doğru şeker tüketimi de doğal besinlerden geçmektedir. Şeker ihtiyacınızı karşılamak adına tüketebileceğiniz en doğal gıdalar;
- Ham Bal: içerisinde pek çok vitamin ve mineral bulundurur. Bu yüzden organik bal tüketimi sağlık açısından son derece faydalıdır. Ayrıca unutulmamalıdır ki bal, şeker yerine kullanabileceğiniz en güzel tatlandırıcıdır.
- Hurma: Lif, magnezyum, demir ve B6 vitamini açısından zengin olan hurmayı toz hâline getirip sevdiğiniz tariflerinizde kullanabilirsiniz.
- Stevia: Japonya ve Güney Amerika’da uzun yıllardır milyonlarca kişi tarafından tatlandırıcı, gıda katkısı ve şifa bitkisi olarak kullanılmaktadır.
Fazla Şeker Tüketiminin Bilinen Zararları
Günümüze kadar yapılan bilimsel araştırmalar ve elde edilen veriler doğrultusunda bilim insanlarının çıkarmış olduğu şekerin zararları şu şekilde sıralanabilir;
- Diyabet riskinin artmasına,
- Kalp-damar hastalıklarına,
- Kilo artışına ve obeziteye,
- Kolesterol dengesinin bozulmasına,
- İç organların yağlanmasına,
- Deri hastalıklarına,
- Dikkat, konsantrasyon bozukluğu, hafıza kapasitesi düşüklüğü ve öğrenme güçlüğüne,
- Metabolik hastalıkların tetiklenmesine ve böbrek, göz, kalp gibi organların sağlığının bozulmasına,
- Karaciğer yağlanmasına ve sindirim bozukluğuna,
- Beynin vücuda gönderdiği tokluk hissinin iletilmesini engelleyerek sürekli açlık hissinin oluşmasına,
- Şeker bağımlılığına,
- Fazla tüketim sonucunda oluşan depresyon hissine neden olmaktadır.
