Yaz mevsiminin sonlarına doğru yaklaşırken bu dönemde bolca D Vitamini depolamamız gerekir. Halk arasında D vitaminine güneş ışığı vitamini de denmektedir. Bu yüzden D vitamini kaynağımız olan güneşten yararlanmak için tam zamanı. Güneş, yer yüzünde yaşayan tüm canlılar için doğal ve güçlü bir D vitamini kaynağıdır. Güneşe maruz kaldığımız her an vücudumuz D vitamini üretmektedir. D vitamini vücudun ihtiyacı olan kalsiyumu, gıda ve takviyeden emmesine yardımcı olur. D vitamini vücut için başka birçok yönden de önemlidir örneğin sinirler, beyin ve vücudun diğer parçaları arasında mesaj taşımak, bağışıklık sistemi, istilacı bakteri ve virüslerle savaşmak için D vitaminine ihtiyaç duyar. Kalsiyum ile birlikte, D vitamini yaşlıları osteoporozdan korumaya da yardımcı olur. D vitamini, vücudumuzdaki hücrelerde bulunmaktadır. Vücudumuzun üretmeye başladığı D vitamini;
• Bağışıklık, beyin ve sinir sistemi sağlığının iyileşmesi ve desteklenmesine,
• Kemik ve dişlerin daha sağlıklı olmasına,
• Akciğer fonksiyonun desteklenmesine,
• Kanser gelişiminde yer alan genlerin ekspresyonunu etkilemeye,
• Kardiyovasküler sağlığın desteklenmesine,
• İnsülin seviyelerinin düzenlenmesi ve diyabet yönetiminin desteklenmesine,
• Kalsiyum ve fosfor emilimini düzenlenmesine fayda sağlamaktadır.
Cildiniz güneş ışığına maruz kaldığında D vitamini üretir. Kuzey yarım kürede yer alan ülkemiz kış aylarında hâliyle çok fazla güneş ışığına maruz kalmamakta ve bu yüzden de insanlarda D vitamini eksiklikleri görülmektedir. Sınırlı güneş ışığına maruz kalma nedeniyle vücut D vitamini eksikliği yaşayabilmektedir. Eğer fazla güneş ışığı alamıyorsanız yağlı balıklar, balık yağı ve karaciğer gibi gıdalar tüketebilirsiniz. Bu gıdalar D vitamini bakımından zengindir. Ayrıca D vitamini eksikliğinin psikolojik sorunları da bulunmaktadır. D vitamini alımı depresyonu azaltabilir ve ruhsal gücünüzü artırabilir. Çok az D vitamini alan çocuklarda raşitizm ve yetişkinlerde osteomalazi olarak bilinen yumuşak, ince ve kırılgan kemiklere neden olabilir.
D vitamini eksikliğini gidermek amacıyla da bazı gıdalardan ya da ek takviyelerden faydalanabiliyoruz. Bu takviyeler, D-1, D-2 ve D-3 vitaminlerini içeren bir bileşikler ailesidir. Bu vitaminler ayrıca yağda çözünen vitaminlerdir. Bunun anlamı ise yağda çözünerek daha uzun süre vücudunuzda saklanabildiğidir. D vitamininin İki ana diyet formu bulunmaktadır, bunlar;
- D2 Vitamini (Ergokalsiferol): Bazı bitkilerde, mantarlarda ve mayalarda bulunmaktadır.
- D3 Vitamini (Kolekalsiferol): Yağlı balık ve yumurta sarısı gibi bazı hayvansal gıdalarda bulunmaktadır.
Vücudumuz D Vitamininden Nasıl Faydalanır?
D vitamini, kemik sağlığıyla ilgili çeşitli hücreleri ve bağırsaktaki kalsiyum ve fosfor emilimini artırmaktadır. D vitamini vücudumuzda 2 şekilde aktif hâle gelir;
- D vitamini karaciğerimizde kalsidiol veya 25 (OH) D’ye dönüştürülür. Bu, vitaminin depolama şeklidir.
- D vitamini çoğunlukla böbreklerinizde kalsitriol veya 1,25 (OH) 2D’ye dönüştürülür. Bu, D vitamininin aktif, steroid hormon formudur.
Güneş Haricinde Faydalanabileceğiniz D Vitamini Kaynakları
Her gün güneşe maruz kalmak tek başına D vitamini almaya yeterli olmayabilir. Güneşe çıktığınızda yeterli miktarda D vitamininden faydalandığınızı düşünsenizde aslında, sadece güneş yoluyla almak istediğiniz D vitaminine ulaşamayacağınızı unutmayın. Güneşten alacağınız D vitaminini engelleyen bazı faktörler bulunmaktadır. Onlardan bazıları;
- Güneş koruyucu yağ (güneş kremi) kullanmak,
- Büyük şehirlerde yaşamak,
- Güneş görse dahi camlı mekanların içerisinde fazla zaman geçirmek,
- Hava kirliliğinin fazla olduğu bölgede yaşamak,
- Koyu tenli olmak (Melanin seviyelerinin yüksekliği, cildin daha az D vitamini emmesine neden olur).
İşte bu saydığımız maddeler, insanda D vitamini eksikliğine neden olan bazı etkenlerin başında gelmektedir. Bu yüzden güneşten aldığınız D vitamini haricinde, takviyeler ile D vitamininden faydalanabilirsiniz. Bazı besinler doğal birer D vitamini kaynağıdır. D vitamini içeren bu besinler ise;
- Yoğurt
- Süt
- Portakal suyu
- Yumurta sarısı
- Somon
- Sardalya
- Karides
- Tahıllar
