Almanca’da “Zinke” kelimesinden türetilen çinko elementi, simyacı Paracelsus tarafından adlandırılmıştır. Alman kimyacı Andreas Sigismund Marggraf, 1746’da saf çinkoyu keşfetmiştir. Çinko vücut için gerekli olan minerallerden bir tanesidir. Vücut için gerekli olan vitamin ve minerallerin yetersiz alınması bazı sağlık problemlerine neden olabilmektedir. Bu yüzden sağlıklı ve kaliteli bir yaşam için vücudumuzun vitamin ve minerallere ihtiyacı bulunmaktadır. Vücudumuzun kendi başına üretemediği çinko ise önemli ve temel bir mineral olarak karşımıza çıkar. Çinko vücudumuza aşağıda belirttiğim yararları sağlamaktadır;
- Kemik yapısında sağlıklı bir gelişim sağlar.
- Tırnakların güçlenmesini ve sertleşmesini sağlar.
- Saçların daha parlak ve doğal bir görünüm kazanmasını sağlar.
- Büyüme hormonunun salgılanmasına yardımcı olur ve hızlandırır.
- Grip, soğuk algınlığı ve nezle gibi mevsimsel hastalıklara karşı bünyemizi korur.
- Cildin daha temiz ve güzel görünmesini sağlar.
- Ergenliğin daha hızlı geçmesini sağlar.
- Uçuk gibi istenmeyen problemlerden daha hızlı kurtulmamıza yardımcı olur.
- Adet sancılarını hafifletir.
Vücudumuzdaki çinko yetersizliğinin belirtileri;
- Sık sık soğuk algınlığı, grip ve nezleye yakalanma.
- Kronik ishal problemi.
- Saç dökülmeleri.
- Yaraların geç iyileşmesi.
- İştah kaybı.
- Çocuklarda gelişme ve büyümede gerilik.
- Görme bozuklukları.
Çinko yetersizliğine sebep olan nedenler ise;
- Tek yönlü ve yetersiz beslenme.
- Aşırı alkol tüketimi.
- Karaciğer problemleri.
- Kortizon ve barbitürad gibi ilaçların kullanımı.
- Bağırsak rahatsızlıkları.
Kırmızı et, kümes hayvanları, yengeç ve istakoz gibi deniz mahsulleri, fasulye, fındık, kepekli tahıllar ve süt ürünleri de önemli çinko içeren gıdalar arasında yer almaktadır.
Çinko içeren gıdalar listesini detaylı bir şekilde inceleyecek olursak;
Yumurta Sarısı: Yumurtanın sarısı çinko deposu olarak bilinir. Ancak unutulmaması gereken nokta sadece yumurtanın sarısını tüketmek kolesterol düzeyini de artırabilir. Eğer kolesterol probleminiz varsa, çinko elde etmek için günde sadece 1 yumurta sarısı tüketmeye dikkat etmelisiniz.
Dana Eti: Dana eti yağsız olarak tüketildiğinde, çok iyi bir hayvansal çinko kaynağıdır ve de kolesterolü düşüktür.
Dana Karaciğeri: Dana karaciğeri de dana eti gibi çok iyi bir çinko kaynağıdır. Dana karaciğerini istediğiniz gibi pişirip tüketebilirsiniz.
Kuzu Eti: Kuzu eti en önemli çinko kaynaklarından birisi olarak karşımıza çıkar ve 100 gramlık bir kuzu etinde 6.7 mg. çinko bulunmaktadır. Bu değer günlük çinko ihtiyacımızın %45’ine denk gelmektedir. Kuzu eti ayrıca birçok vitamin ve minerali de bünyesinde barındırmaktadır. Kuzu etinde çinkonun haricinde B12, demir, fosfor, riboflavin, selenyum, niasin bulunmaktadır.
Hindi Eti: Bir diğer zengin çinko kaynağı olarak karşımıza hindi eti çıkmaktadır. 100 gramında 1,7 mg çinko ihtiva etmektedir.
Beyaz Mantar: İyi bir vitamin ve mineral deposu olan beyaz mantarın kalorisi de oldukça düşüktür. Beyaz mantar kültür mantarı olarak bilinir ve sık sık yemeklerde kullanılır. Beyaz mantarın 100 gramında ise yaklaşık olarak 8 mg. çinko bulunmaktadır.
Sarımsak: Ayrıca güçlü bir antioksidan kaynağı olan sarımsak aynı zamanda iyi bir çinko kaynağıdır. Sarımsağın saç dökülmesini önleyici etkisi, sahip olduğu çinko mineralinden kaynaklanmaktadır. Tek başına sarımsak tüketmek günlük çinko ihtiyacını karşılamasa da antioksidan kaynağı olması yönüyle de sarımsak tüketimini aksatmamakta fayda vardır.
Ispanak: Kuzu etinde olduğu kadar yüksek miktarda çinkoya sahip olmasa da en iyi bitkisel çinko kaynakları arasında yer almaktadır.
Bezelye: Bitkisel bileşikleri ve faydalı vitaminleri de içerisinde barındıran bezelye iyi bir çinko kaynağıdır.
Fasulye ve Barbunya: Fasulye ve barbunya sağlıklı bitkisel protein deposu olarak karşımıza çıkarken aynı zamanda iyi bir çinko kaynağıdır.
Susam: Susam bünyesinde yüksek miktarda çinko ve kalsiyum ihtiva eder.
Yer Fıstığı: 100 gramında yaklaşık 317 kalori olan yer fıstığı, kalorisinin oldukça yüksek olmasının dışında oldukça önemli çinko kaynaklarından birisi olarak kabul edilir.
Kabak Çekirdeği: 100 gram kabak çekirdeği 6.6 mg. çinko içererek günlük ihtiyacımızın %44’ünü karşılayabilmektedir. Ayrıca kabak çekirdeğinden elde edilen kabak çekirdeği yağı da çinko kaynağı olarak kullanılabilir.
