Bamya, güney Asya, Etopya ve Batı Afrika kökenli olduğu düşünülmektedir. Yenilebilir tohum kabukları ile bilinen çiçekli bir bitkidir. Pamuk, kakao, hibiskus gibi türlerle ilişkilidir. Olgunlaşmadan toplanıp sebze olarak tüketilir.
Bazen “hanımefendi parmağı” olarak da anılan bamya, kırmızı ve yeşil olmak üzere iki renkte bulunur. Her iki çeşidin tadı da aynıdır. Kırmızı olan pişirildiği zaman yeşile dönen bir bamya görürüz.
Bir Bardak (100 gr) Çiğ Bamyanın Besin İçeriği;
- Kalori: 22
- Karbonhidrat: 5 gr
- Protein: 2 gr
- Yağ: 0 gr
- Lif: 3 gr
- Potasyum: 135 mg
- Demir: 0,3 mg
- Magnezyum: % 14 DV
- Folat: % 15 DV
- A Vitamini: % 14 DV
- C Vitamini: % 26 DV
- K Vitamini: % 26 DV
- B6 Vitamini: % 14 DV
- DV: Size bir porsiyondaki bir besinin günlük diyete ne kadar katkıda bulunduğunu gösterir.
Bamya, mükemmel bir C ve K1 vitamini kaynağıdır. C vitamini, genel bağışıklık fonksiyonuna katkıda bulunan suda çözünür bir besindir, K1 vitamini ise kanın pıhtılaşmasındaki rolüyle bilinen yağda çözünen bir vitamindir.
Ayrıca bamya, kalori ve karbonhidrat bakımından düşüktür ve biraz protein ile lif içerir. Pek çok meyve ve sebzede protein yoktur, bu da bamyayı benzersiz kılar.
Bamyanın Sağlığa Faydaları;
Yararlı Antioksidanlar İçerir
Bamya, sağlığınıza fayda sağlayan birçok antioksidan içerir. Antioksidanlar, gıdalardaki serbest radikaller adı verilen zararlı moleküllerin neden olduğu hasarı önleyen bileşiklerdir. Bamyadaki ana antioksidanlar, flavonoidler ve izokersetin gibi polifenollerin yanı sıra A ve C vitaminleridir.
Bunların yanında bamyanın içerisindeki bileşenlerden kaynaklı olarak, Helikobakter pilorinin insan mide mukozasına yapışmasını önlediğini tespit etmişlerdir. Aynı zamanda bamyanın, diüretik, mideyi rahatlatıcı, bağırsak hareketlerini düzenleyici etkileri bilinmektedir.
Kalp Hastalığı Riskini Azaltabilir
Araştırmalar, polifenol oranı yüksek bir diyet yemenin kan pıhtılaşması ve oksidatif hasar riskini azaltarak kalp hastalığı riskini azaltabileceğini göstermektedir.
Bamya, sindirim sırasında kolesterole bağlanabilen ve vücudumuz tarafından emilmek yerine dışkı ile atılmasına neden olan müsilaj adı verilen kalın jel benzeri bir madde içerir.
Hayvanlar üzerinde yapılan 8 haftalık bir çalışmada, fareler rastgele 3 gruba ayrılır. Birinci gruba % 1 ikinci gruba % 2 bamya tozu içeren yüksek yağlı bir diyet verilir. Üçüncü gruba ise bamya tozu içermeyen yüksek yağlı bir diyet verilmiştir.
Bamya ile beslenen fareler, dışkılarında daha fazla kolesterolü dışarıya attılar ve toplam kan kolesterol seviyeleri diğer gruplara göre daha düşüktü.
Bamyanın bir başka olası kalp faydası polifenol içeriğidir. 1.100 kişide yapılan 4 yıllık bir çalışma, polifenol bakımından zengin bir diyet yiyenlerin kalp hastalığı ile ilişkili daha düşük inflamatuar belirteçlere sahip olduğunu gösterdi.
Antikanser Özelliklere Sahip Olabilir
Bamya, insan kanser hücrelerinin büyümesini engelleyebilen, lektin adı verilen bir protein türü içerir.
Göğüs kanseri hücrelerinde yapılan bir çalışmada, bamyadaki lektinin kanser hücresi büyümesini %63’e kadar önlenebileceğini göstermiştir.
Araştırmacılar, hayvanlar üzerinde yapılan bir başka çalışmada ise bamya özütünün kanser hücresi ölümüne neden olduğunu keşfetti.
Bu çalışmaların konsantre ve ekstrakte edilmiş bamya bileşenleri içeren test tüplerinde yapıldığını unutmayın. Herhangi bir sonuca varmadan önce daha fazla insanlar üzerinde çalışma yapılmasına ihtiyaç vardır.
Kan Şekerini Düşürebilir
Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar, bamya ve ya bamya özütü yemenin kan şekeri seviyelerini düşürmeye yardımcı olabileceğini göstermektedir.
Bir çalışmada, sıvı şeker ve saflaştırılmış bamya verilen hayvanlar diğer gruptaki saflaştırılmış bamya verilmeyen hayvanlara göre daha az kan şekeri artışı yaşadı.
Araştırmacılar, bamyanın sindirim sistemindeki şeker emilimini azalttığını ve daha kararlı bir kan şekeri tepkimesine yol açtığını öne sürdü.
Bununla birlikte, bamya yaygın bir diyabet ilacı olan “metformin” ile etkileşime girebilir. Bu nedenle bu ilacı alanlara bamya yemesi önerilmez.
Bamya iyi bir folat kaynağıdır ve 1 bardak (100 gr) bamya tüketimi, bir kadının günlük ihtiyacının % 15’ini sağlar.
