Ketojenik diyet, refrakter epilepsiyi tedavi etmek için kullanılan, öncelikli olarak yüksek yağlı besinler ile protein besinleri içeren ve düşük karbonhidratlı bir diyet programıdır. Ketojenik diyet, Atkins diyeti ve diğer düşük karbonhidrat diyetleri ile birçok benzerliğe sahiptir.
Ketojenik diyetin temel amacı, karbonhidrat alımını azaltmaktır. Karbonhidrat alımındaki azalma, vücudu ketoz adı adı verilen metabolik bir duruma sokmakta ve bu sayede vücut, enerji için yağ yakmada çok daha verimli bir hâle gelmektedir. Yani vücut, enerji ihtiyacını karbonhidratlardan sağlamak yerine yağlardan karşılamaya başlamaktadır. Ketojenik diyet hem kan şekeri değerlerinde hem de insülin seviyelerinde büyük oranlarda bir düşmelere sebep olabilir.
Yaygın olarak gerçekleştirilen 4 Ketojenik diyet bulunmaktadır bunlar;
- Standart Ketojenik Diyet: çok düşük karbonhidrat, orta miktarda protein ve çok yağlı bir diyet ile gerçekleştirilir. Standart ketojenik diyette %75 yağ, %20 protein ve %5 oranında karbonhidrat tüketilir.
- Yüksek Proteinli Ketojenik Diyet: Standart Ketojenik diyete nazaran daha fazla protein tüketilir. Bu diyette %60 yağ, %35 protein ve %5 oranında karbonhidrat tüketilir.
- Döngüsel Ketojenik Diyet ve Hedefli Ketojenik Diyet: Bu 2 diyet temel olarak vücut geliştiriciler veya sporcular tarafından kullanılmaktadır.
Diğer birçok diyet gibi Ketojenik diyetin de artıları ve eksileri mevcuttur. Bunlardan bazıları;
Ketojenik Diyeti’in Artıları;
- Epilepsi başta olmak üzere alzheimer, diyabet ve kanser gibi hastalıklara ve sağlık sorunlarına karşı faydalıdır.
- İnsülinle ilişkili hastalıklarda yarar sağlar.
- HDL kolesterol seviyeleri, kan basıncı ve kan şekeri gibi kalp hastalıklarını ortaya çıkarabilen risk faktörlerine karşı savaşır.
- Sivilce ve aknelerde azalmaya yol açabilir.
- Kilo verilmesine yardımcı olur.
- Kalori sayımı veya yiyecek takibine çok fazla ihtiyaç duyulmaz.
Ketojenik Diyet’in Eksileri;
- Metabolizmayı değiştirmesi nedeniyle vücutta birtakım değişikliklere neden olabilir.
- Vücut diyete alışana kadar kişide enerjisizlik, yorgunluk ve zayıflık hissi, zihinsel işlevlerinde yavaşlama, açlık hissi, bazı uyku problemleri, mide bulantısı, sindirim rahatsızlıkları ve egzersiz esnasında performans düşüklüğü yaşanabilir.
- İdrarda veya nefeste kokma oluşabilir.
Ketojenik Diyette Tüketilebilecek Gıdalar
- Düşük karbonhidratlı sebzeler: Yeşil sebzeler, domates, soğan, biber.
- Yumurtalar: Omega-3 içeren büyük yumurtalar.
- Peynir: Beyaz peynir, kaşar peyniri, keçi peyniri, krem peynir, mozarella, tulum peyniri.
- Kırmızı Et, Kümes Hayvanları, Balık: Jambon, pastırma, salam, sosis, alabalık, hamsi, kefal, orkinoz, ringa, sazan, somon, ton balığı, uskumru, yayın gibi yağlı balık türleri.
- Meyveler: Sınırlı porsiyonlar hâlinde avokado ve taze guacamole.
- Sağlıklı yağlar: Sızma zeytinyağı, sağlıklı bitkisel yağlarla birlikte katkısız tereyağı gibi katı yağlar da kullanılabilir.
- Kuruyemiş ve tohumlar: Ay çekirdeği, badem, ceviz, fındık, kabak çekirdeği.
- Çeşniler: Tuz, karabiber, kırmızıbiber, kekik.
Ketojenik Diyette Tüketilmemesi Gereken Gıdalar
- Kök Sebzeler: Patates, tatlı patates, havuç.
- Baklagiller: Barbunya fasulyesi, bezelye, mercimek, nohut vb.
- Tahıllar veya Nişastalar: Buğday bazlı bütün ürünler, bulgur, makarna, pirinç ve çeşitli tahıllar.
Meyveler: Meyveler doğal olarak karbonhidrat bulundurduğu için tüketilmemelidir.
Şekerli İçecek ve Yiyecekler: Kola, meyveli soda, meyve suyu, şekerli çay, şekerli kahve, kek, dondurma ve tüm tatlılar.
Çeşniler: Mayonez, ketçap gibi soslar.
Alkol: Alkollü içeceklerin tümü.