Mide suyundaki peptik etkilerle sindirim kanalının çeşitli kısımlarında oluşan yaralara ülser denir. Peptik ülserler, hem mideyi hem de ince bağırsakları özellikle duedonumu etkileyen bir hastalıktır.
Peptik ülser, terim olarak; mideyi sarmakta olan mukoza tabakasından başlayıp, en derin tabakasına kadar ilerlemesiyle oluşan doku hasarı ve doku kaybını ifade etmektedir.
Mide ülseri, midenizi sindirim sıvılarından koruyan kalın mukus tabakası azaldığında ortaya çıkar. Bu, sindirim asitlerinin midede ülsere neden olan dokuları yemesine izin verir. Mide ülserleri kolaylıkla tedavi edilebilir, ancak doğru tedavi uygulanmadığı takdirde şiddetli hale gelebilir.
Mide ülserlerine, aşağıdakilerden biri neden olur;
- Helicobacter pylori (H. pylori) bakterisi ile enfeksiyon
- Anti-inflamatuar ilaçların uzun süreli kullanımı
Nadiren, Zollinger-Ellison sendromu olarak bilinen bir durum, vücudun asit üretimini artırarak mide ve bağırsak ülserlerine neden olabilir. Bu sendromun tüm peptik ülserlerin % 1’inden daha azına neden olduğundan şüpheleniliyor.
Peptik Ülserin görülme sıklığı ortalama 2 milyon civarındadır.
Duedonal ülser 30-60’lı yaşlarda,
Gastrik ülser 20-40’lı yaşlarda görülmektedir.
Belirtileri
Mide ülseri ile ilişkili bir dizi semptom vardır. Semptomların şiddeti ülserin şiddetine bağlıdır.
En yaygın belirti, göğsünüz ile göbek deliğiniz arasında karnınızın ortasında yanma hissi veya ağrıdır. Tipik olarak, mideniz boşken ağrı daha yoğun olur ve birkaç dakika ila birkaç saat sürebilir.
Ülserlerin diğer yaygın belirtileri ve semptomları şunları içerir;
- Midede donuk ağrı
- Kilo kaybı
- Acı yüzünden yemek yemek istememek
- Bulantı veya kusma
- Şişkinlik
- Kolayca dolu hissetmek
- Geğirme veya asit reflü
- Göğüste yanma hissi olan mide ekşimesi
- Yediğinizde, içtiğinizde veya antasit aldığınızda iyileşebilecek ağrı
- Semptomları yorgunluk, nefes darlığı veya soluk cilt içerebilir anemi
- Koyu, katranlı tabureler
- Kanlı veya kahve telvesi gibi görünen kusmuk
Beslenme Tedavisi
Geçmişte diyetin ülsere neden olabileceği düşünülüyordu. Artık bunun doğru olmadığı biliniyor. Ayrıca, yediğiniz yiyeceklerin mide ülserine neden olmayacağı gibi tedavi etmeyeceği de biliniyor. Yine de sağlıklı beslenmenin bağırsak sisteminize ve genel sağlığınıza fayda sağlayabileceği de bir gerçektir.
Demir minerali: H.pylori, gelişimi ve çoğalması için demire ihtiyaç duyduğundan, enfeksiyon görülen hastalarda demir anemisi gelişebilir. Kullanılan ilaçlar da bu duruma sebep olduğundan, demir eksikliğini önlemek için demirin yoğun bulunduğu gıdalara ağırlık verilmelidir.
Folik Asit: Kullanılan ilaçlar, bağırsak kanalının asit seviyesini alkali duruma çevirmekte olup, folik asitin emilimini bozmaktadır.
B12 vitamini: Peptik ülseri olan hastaların çoğunda B12 vitamini eksikliği görülmektedir. Enfeksiyon ve ilaçların etkisiyle B12 vitamininin vücuda olan yararı azalmaktadır. Hastalarda B12 vitamin eksikliği giderilmemesi, birçok nörolojik değişiklikle sonuçlanabilmektedir.
Bununla birlikte, bazı yiyeceklerin H. pylori’yi ortadan kaldırmada rol oynaması mümkündür. Yapılan bir çalışmada; 6 hafta boyunca, günde 2 kez probiyotik içeren yoğurdun düzenli olarak tüketilmesiyle, H.pylori enfeksiyonunun baskılandığı görülmüştür.
H. pylori ile savaşmaya veya vücudun kendi sağlıklı bakterilerini artırmaya yardımcı olabilecek yiyecekler şunları içerir:
- Brokoli, karnabahar, lahana ve turp
- Ispanak ve lahana gibi yapraklı yeşillikler
- Lahana turşusu, miso, kombu çayı, yoğurt gibi probiyotik açısından zengin besinler
- Elmalar
- Yaban mersini, ahududu, çilek ve böğürtlen
- Zeytinyağı
Ek olarak, mide ülseri olan kişilerde asit reflü hastalığı olabileceğinden, ülser iyileşirken baharatlı ve ekşi yiyeceklerden uzak durmak iyi bir fikirdir.