Ateroskleroz, bir plak oluşumunun neden olduğu arterlerin (kan damarları) daralmasıdır.
Yaşlandıkça, yağlar, kolesterol ve kalsiyum arterlerinizde toplanabilir ve plak oluşturabilir. Plak birikmesi, kanın arterlerinizden akmasını zorlaştırır. Bu birikim, kalbiniz, bacaklarınız ve böbrekleriniz dahil olmak üzere vücudunuzdaki herhangi bir arterinde meydana gelebilir. Vücudunuzun çeşitli dokularında kan ve oksijen kıtlığına neden olabilir ayrıca plak parçaları da parçalanarak kan pıhtılaşmasına neden olabilir.
Ateroskleroz ilk başladığında herhangi bir belirti göstermeden ilerler. Ancak bu durum ilerledikçe kardiyovasküler hastalık olarak bilinen bir dizi hayati soruna neden olabilir. Tedavi edilmezse kalp krizi , felç veya kalp yetmezliğine yol açabilir .
Kimler Ateroskleroz Riski Altındadır?
Yüksek yağlı ve yüksek proteinli beslenmek, yetersiz egzersiz, fazla kilolu veya obez olmak, sürekli olarak yüksek miktarda alkol tüketimi, yüksek kolesterol, düşük HDL (iyi) kolesterol, hipertansiyon, diyabet ve benzeri diğer koşullar, ailede ateroskleroz ve kardiyovasküler hastalık öyküsü olarak sıralanabilir.
Beslenme Tedavisi Nasıl Olmalı
Amerikan Kalp Derneği (AHA), aşağıdakileri vurgulayan genel olarak sağlıklı bir beslenme düzenini takip edilmesini önerir;
- Çok çeşitli meyve ve sebzeler
- Tam tahıllar
- Az yağlı süt ürünleri
- Kümes hayvanları ve balık , derisiz
- Fındık ve baklagiller
- Zeytin veya ayçiçek yağı gibi tropikal olmayan bitkisel yağlar
Kaçınılması Gerekenler;
- Şekerle tatlandırılmış içecekler, şekerlemeler, tatlılar gibi ilave şeker içeren yiyecek ve içeceklerden kaçının. Amerikan Kalp Derneği, kadınlar için günde 6 çay kaşığı veya 100 kaloriden fazla şekeri, erkekler için ise günde 9 çay kaşığı veya 150 kaloriden fazlasını önermiyor .
- Yüksek tuzlu gıdalardan kaçının. Sodyum en fazla 2300 mg/gün olarak, ideal olarak ise günde 1.500 mg’dan fazla tüketmemeye çalışın.
- Trans yağlar gibi sağlıksız yağ oranı yüksek gıdalardan kaçının. Bunları sizin için daha iyi olan doymamış yağlarla değiştirin. Kan kolesterolünüzü düşürmeniz gerekiyorsa, doymuş yağı toplam kalorinin % 5 ila 6’sını geçmeyecek şekilde azaltın. Günde 2.000 kalori tüketen biri için bu yaklaşık 13 gr doymuş yağ demektir.
- Yapılan birçok araştırma, yumurtanın kan basıncını düzenleyici ve yağ asitlerinin bozulmasını azaltıcı etkilerinin olduğunu, böylece ateroskleroz ile hipertansiyona karşı koruyucu olabileceğini göstermektedir.
- Sert kabuklu kuruyemişlerin içeriğindeki fitokimyasalların, ateroskleroza karşı koruyucu etkisi olduğu, aynı şekilde sarımsağında kolesterolü ve kan basıncını düşürücü özellikleri gösterilerek ateroskleroz tedavisinde olumlu etkileri olduğu saptanmıştır.
- Folik asit, B6 ve B12 vitaminlerinin, kardiyovasküler riskli hastalarda beyne giden atardamar kalınlığını ve ilerlemesini önemli ölçüde azaltarak ateroskleroz riskini azalttığı gözlemlenmiştir.
- Özellikle C vitamini bakımından yüksek olan besinlerin (portakal, limon, kivi vb.) yetersiz tüketilmesi ateroskleroz için risk oluşturduğu bilinmektedir.
- Bazı sebze ve meyvelerde, kakao, siyah ve yeşil çayda bulunan kateşin maddesinin, ateroskleroz gelişimi sırasında damarların iltihaplanmasını azaltılmasında rol oynadığı böylece ateroskleroz riskini azalttığı gözlemlenmiştir.
Ateroskleroz Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavi, tükettiğiniz yağ ve kolesterol miktarını azaltmak için mevcut yaşam tarzınızı değiştirmeyi içerir. Kalbinizin ve kan damarlarınızın sağlığını iyileştirmek için daha fazla egzersiz yapmanız gerekebilir.
Aterosklerozunuz şiddetli olmadığı sürece, doktorunuz ilk tedavi yöntemi olarak yaşam tarzı değişikliklerini önerebilir. İlaç tedavisi veya ameliyat gibi ek tıbbi tedavilere de ihtiyacınız olabilir.